x close

ท้องอืด ท้องเฟ้อ บรรเทาด้วย ข้าวต้มจตุรมิตร

ท้องอืดท้องเฟ้อบรรเทาด้วย ข้าวต้มจตุรมิตร

ท้องอืดท้องเฟ้อบรรเทาด้วย ข้าวต้มจตุรมิตร (Health & Cuisine)
เรื่อง และสูตร : อาจารย์วันทนี ธัญญา เจตนธรรมจักร เรียบเรียง : สิทธิโชค ศรีโช ภาพ : อัศวิน นรินท์ชัยรังษี สไตล์ : พิมฝัน ใจสงเคราะห์

          ผู้สูงอายุในครอบครัวใครหลายคนอาจประสบปัญหาท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือจุกเสียด แน่นท้อง หลังรับประทานอาหารในช่วงมื้อเย็นกันใช่ไหมคะ จนบางครั้งอาการดังกล่าวทำให้ปวดท้องได้ ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับความเจ็บป่วยจากโรคในช่องท้องแต่อย่างใด สาเหตุของอาการดังกล่าวเกิดขึ้นจากอะไรนั้น ดิฉันมีข้อมูลมาฝากคุณผู้อ่านกันค่ะ

          แพทย์แผนไทยมองว่า อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นท้อง หลังรับประทานอาหารในผู้สูงอายุนั้น เกิดจากการย่อยอาหารไม่สมบูรณ์ เนื่องมาจากไฟธาตุที่เกี่ยวกับการย่อยอาหารนั้นลดลง อันเนื่องมาจากปัจจัยหลายอย่าง ทั้งจากอายุที่มากขึ้น และความเสื่อมของร่างกาย อาทิ ฟันที่ใช้ในการบดเคี้ยวหลุดร่วงไป ลำไส้เคลื่อนตัวช้าลง หรือไฟย่อยอาหารมีประสิทธิภาพลดลง (น้ำย่อยและกลไกที่เกี่ยวข้องกับการย่อยทำงานไม่ดีเท่าเดิม) หรืออาหารที่รับประทานนั้นมีเนื้อสัมผัสหยาบเหนียว มีไขมันสูง ตลอดจนการรับประทานอาหารที่มีธาตุหรือฤทธิ์เย็น เป็นต้น

          การแก้ปัญหาดังกล่าว ดิฉันขอแนะนำว่า ในมื้อเย็นควรรับประทานอาหารจำนวนน้อยและเป็นอาหารที่ปรุงสุก มีความอ่อนนุ่ม ย่อยง่าย ไม่รับประทานผักหรือผลไม้ที่มีฤทธิ์เย็น เช่น มะระ ฟัก แตงต่าง ๆ ผักดิบใบเขียว เช่น บัวบก แต่สามารถรับประทานผักดิบจำพวกสะระแหน่ โหระพา ผักแพว ขิงสด ซึ่งมีน้ำมันหอมระเหยอยู่ในตัวได้ ซึ่งช่วยเพิ่มการหลั่งน้ำย่อยและเพิ่มประสิทธิภาพของการทำงานทั้งกระเพาะอาหารและลำไส้ได้ดี ไม่รับประทานน้ำอัดลมหรือของหมักดอง อาหารมันที่ย่อยยาก เลือกดื่มน้ำขิงเพื่อช่วยขับลมและอุ่นกระเพาะอาหารให้ลำไส้ทำงานได้ดีขึ้น เท่านี้ก็หมดห่วงเรื่องท้องอืด จุกเสียด แน่นท้อง ในผู้สูงอายุได้แล้ว

          และหากใครยังคิดรายการอาหารจากข้อจำกัดที่กล่าวมาไม่ออก ดิฉันก็มีอาหารจานสบายท้อง รับประทานได้ทั้งในผู้สูงอายุและในผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ มาฝากกัน นั่นก็คือ "ข้าวต้มจตุรมิตร" ข้าวต้มเนื้อนุ่มจากข้าวสวย ลูกเดือย และมันเทศ เคล้ากับโปรตีนย่อยง่ายจำพวกปลา กุ้ง ปู และวิตามินจากผักที่ต้มลงไปหลายชนิด โรยหน้าด้วยหัวไชโป๊สับผัดกับขิง ข่า เพิ่มกลิ่นหอม ช่วยย่อย และขับลม ได้เป็นอย่างดีเชียวค่ะ

สิ่งที่ต้องเตรียม (สำหรับ 2 ที่)

          ข้าวสวย 1 ถ้วย

          เนื้อปูนึ่งสุก 30 กรัม

          กุ้งแกะเปลือก 4 ตัว

          เนื้อปลาเก๋าลวก 60 กรัม

          เนื้อปลากะพงลวก 60 กรัม

          ลูกเดือยต้มสุก 30 กรัม

          มันเทศดิบปอกเปลือกหั่นเต๋า 60 กรัม

          แครอตหั่นเต๋า 30 กรัม

          เห็ดหอมแห้งแช่น้ำจนนิ่มหั่นเต๋า 3 ช้อนโต๊ะ

          บรอกโคลีหั่นเต๋า 3 ช้อนโต๊ะ

          ตั้งฉ่ายสับ 1 ช้อนโต๊ะ

          กระเทียมสับ 3 ช้อนโต๊ะ

          พริกไทยป่น 1-2 ช้อนชา

          ซีอิ๊วขาว 2 ช้อนโต๊ะ

          น้ำซุปกระดูกหมู หรือซุปไก่ 3 ถ้วย

          ขึ้นฉ่ายหั่นซอย 2 ช้อนชา (สำหรับโรยหน้า)

          ขิงซอย (สำหรับโรยหน้า) ตามชอบ

สิ่งที่ต้องเตรียม (สำหรับเครื่องโรยหน้าข้าวต้ม)

          ขิงแก่สับ 4 ช้อนโต๊ะพูน

          หัวไชโป๊สับ 1 ช้อนโต๊ะ

          ข่าแก่โขลกละเอียด 1 ช้อนชา

          น้ำมัน 1 ช้อนโต๊ะ (สำหรับผัด)

วิธีทำ

         1. ผัดส่วนผสมสำหรับโรยหน้าข้าวต้มรวมกันจนหอม ตักขึ้นพักไว้

         2. รินน้ำซุปใส่หม้อ ยกขึ้นตั้งไฟกลางจนเดือด ใส่มันเทศ ลูกเดือย แครอต บรอกโคลี เห็ดหอม ปรุงรสด้วยซีอิ๊วขาว ใส่ตั้งฉ่ายลงไป แล้วใส่ข้าวสวยลงไป รอจนเดือดจึงใส่เนื้อปลา กุ้ง ปู ตามด้วยโรยพริกไทย แล้วตักใส่ชาม โรยขึ้นฉ่าย ขิงซอย และส่วนที่ผัด ลงบนข้าวต้ม 1 ช้อนโต๊ะ ก่อนรับประทาน

          Tips : 

         ข้าวต้มสำหรับผู้สูงอายุไม่ควรให้มีรสเค็มมาก เวลารับประทานอาจโรยพริกไทยเพิ่มได้เพื่อให้มีรสเผ็ดร้อน เนื่องจากตั้งฉ่ายมีรสเค็มอยู่แล้ว ส่วนไชโป๊นั้นก็มีทั้งรสเค็มและหวาน

         การนำขิงและข่าไปผัดกับน้ำมันทำให้มีกลิ่นหอม และได้น้ำมันจากขิงและข่าช่วยเสริมฤทธิ์ในการย่อยได้ดี

         กระเทียม ขับลมในลำไส้ แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด แน่นท้อง ช่วยย่อยอาหาร ลดไขมันในเลือด

         ขิง ช่วยขับลมในลำไส้ แก้จุกเสียด แน่นท้อง บำรุงธาตุ แก้อาการคลื่นไส้ อาเจียน แก้ปวดท้อง

         ข่า ช่วยขับลมในกระเพาะและลำไส้ แก้อาการปวดบิดมวนในลำไส้ ดับกลิ่นคาว แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ

         พริกไทย ขับลมในท้อง แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้จุกเสียด แน่นท้อง บำรุงธาตุ

ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก

ปีที่ 14 ฉบับที่ 158 เดือนมีนาคม 2557
เรื่องที่คุณอาจสนใจ
ท้องอืด ท้องเฟ้อ บรรเทาด้วย ข้าวต้มจตุรมิตร อัปเดตล่าสุด 9 สิงหาคม 2566 เวลา 23:26:09 8,961 อ่าน
TOP