ท้องอืด ท้องเฟ้อ บรรเทาด้วย ข้าวต้มจตุรมิตร

ท้องอืดท้องเฟ้อบรรเทาด้วย ข้าวต้มจตุรมิตร (Health & Cuisine)
เรื่อง และสูตร : อาจารย์วันทนี ธัญญา เจตนธรรมจักร เรียบเรียง : สิทธิโชค ศรีโช ภาพ : อัศวิน นรินท์ชัยรังษี สไตล์ : พิมฝัน ใจสงเคราะห์

          ผู้สูงอายุในครอบครัวใครหลายคนอาจประสบปัญหาท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือจุกเสียด แน่นท้อง หลังรับประทานอาหารในช่วงมื้อเย็นกันใช่ไหมคะ จนบางครั้งอาการดังกล่าวทำให้ปวดท้องได้ ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับความเจ็บป่วยจากโรคในช่องท้องแต่อย่างใด สาเหตุของอาการดังกล่าวเกิดขึ้นจากอะไรนั้น ดิฉันมีข้อมูลมาฝากคุณผู้อ่านกันค่ะ

          แพทย์แผนไทยมองว่า อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นท้อง หลังรับประทานอาหารในผู้สูงอายุนั้น เกิดจากการย่อยอาหารไม่สมบูรณ์ เนื่องมาจากไฟธาตุที่เกี่ยวกับการย่อยอาหารนั้นลดลง อันเนื่องมาจากปัจจัยหลายอย่าง ทั้งจากอายุที่มากขึ้น และความเสื่อมของร่างกาย อาทิ ฟันที่ใช้ในการบดเคี้ยวหลุดร่วงไป ลำไส้เคลื่อนตัวช้าลง หรือไฟย่อยอาหารมีประสิทธิภาพลดลง (น้ำย่อยและกลไกที่เกี่ยวข้องกับการย่อยทำงานไม่ดีเท่าเดิม) หรืออาหารที่รับประทานนั้นมีเนื้อสัมผัสหยาบเหนียว มีไขมันสูง ตลอดจนการรับประทานอาหารที่มีธาตุหรือฤทธิ์เย็น เป็นต้น

          การแก้ปัญหาดังกล่าว ดิฉันขอแนะนำว่า ในมื้อเย็นควรรับประทานอาหารจำนวนน้อยและเป็นอาหารที่ปรุงสุก มีความอ่อนนุ่ม ย่อยง่าย ไม่รับประทานผักหรือผลไม้ที่มีฤทธิ์เย็น เช่น มะระ ฟัก แตงต่าง ๆ ผักดิบใบเขียว เช่น บัวบก แต่สามารถรับประทานผักดิบจำพวกสะระแหน่ โหระพา ผักแพว ขิงสด ซึ่งมีน้ำมันหอมระเหยอยู่ในตัวได้ ซึ่งช่วยเพิ่มการหลั่งน้ำย่อยและเพิ่มประสิทธิภาพของการทำงานทั้งกระเพาะอาหารและลำไส้ได้ดี ไม่รับประทานน้ำอัดลมหรือของหมักดอง อาหารมันที่ย่อยยาก เลือกดื่มน้ำขิงเพื่อช่วยขับลมและอุ่นกระเพาะอาหารให้ลำไส้ทำงานได้ดีขึ้น เท่านี้ก็หมดห่วงเรื่องท้องอืด จุกเสียด แน่นท้อง ในผู้สูงอายุได้แล้ว

          และหากใครยังคิดรายการอาหารจากข้อจำกัดที่กล่าวมาไม่ออก ดิฉันก็มีอาหารจานสบายท้อง รับประทานได้ทั้งในผู้สูงอายุและในผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ มาฝากกัน นั่นก็คือ "ข้าวต้มจตุรมิตร" ข้าวต้มเนื้อนุ่มจากข้าวสวย ลูกเดือย และมันเทศ เคล้ากับโปรตีนย่อยง่ายจำพวกปลา กุ้ง ปู และวิตามินจากผักที่ต้มลงไปหลายชนิด โรยหน้าด้วยหัวไชโป๊สับผัดกับขิง ข่า เพิ่มกลิ่นหอม ช่วยย่อย และขับลม ได้เป็นอย่างดีเชียวค่ะ

สิ่งที่ต้องเตรียม (สำหรับ 2 ที่)

          ข้าวสวย 1 ถ้วย

          เนื้อปูนึ่งสุก 30 กรัม

          กุ้งแกะเปลือก 4 ตัว

          เนื้อปลาเก๋าลวก 60 กรัม

          เนื้อปลากะพงลวก 60 กรัม

          ลูกเดือยต้มสุก 30 กรัม

          มันเทศดิบปอกเปลือกหั่นเต๋า 60 กรัม

          แครอตหั่นเต๋า 30 กรัม

          เห็ดหอมแห้งแช่น้ำจนนิ่มหั่นเต๋า 3 ช้อนโต๊ะ

          บรอกโคลีหั่นเต๋า 3 ช้อนโต๊ะ

          ตั้งฉ่ายสับ 1 ช้อนโต๊ะ

          กระเทียมสับ 3 ช้อนโต๊ะ

          พริกไทยป่น 1-2 ช้อนชา

          ซีอิ๊วขาว 2 ช้อนโต๊ะ

          น้ำซุปกระดูกหมู หรือซุปไก่ 3 ถ้วย

          ขึ้นฉ่ายหั่นซอย 2 ช้อนชา (สำหรับโรยหน้า)

          ขิงซอย (สำหรับโรยหน้า) ตามชอบ

สิ่งที่ต้องเตรียม (สำหรับเครื่องโรยหน้าข้าวต้ม)

          ขิงแก่สับ 4 ช้อนโต๊ะพูน

          หัวไชโป๊สับ 1 ช้อนโต๊ะ

          ข่าแก่โขลกละเอียด 1 ช้อนชา

          น้ำมัน 1 ช้อนโต๊ะ (สำหรับผัด)

วิธีทำ

         1. ผัดส่วนผสมสำหรับโรยหน้าข้าวต้มรวมกันจนหอม ตักขึ้นพักไว้

         2. รินน้ำซุปใส่หม้อ ยกขึ้นตั้งไฟกลางจนเดือด ใส่มันเทศ ลูกเดือย แครอต บรอกโคลี เห็ดหอม ปรุงรสด้วยซีอิ๊วขาว ใส่ตั้งฉ่ายลงไป แล้วใส่ข้าวสวยลงไป รอจนเดือดจึงใส่เนื้อปลา กุ้ง ปู ตามด้วยโรยพริกไทย แล้วตักใส่ชาม โรยขึ้นฉ่าย ขิงซอย และส่วนที่ผัด ลงบนข้าวต้ม 1 ช้อนโต๊ะ ก่อนรับประทาน

          Tips :